Αγαπητό ημερολόγιο,
(πριν ξεκινήσω, θέλω να σου ζητήσω συγνώμη για αυτήν την καταχώρηση, η οποία μοιάζει να βγήκε από βιβλίο αυτοβοήθειας, από αυτά που βρίσκεις με ένα ευρώ στα καλάθια, τύπου “Ο ιδανικός άντρας και πώς να τον αποκτήσετε”, “Πώς να κάνετε το σύμπαν να σας φέρει κατακέφαλα όλα αυτά που επιθυμείτε”, “Όλα πάνε στραβά αλλά δεν πρέπει να σε απασχολεί εσένα αυτό, γιατί είσαι πολύ γαμάτος και δε σε πιάνει τίποτα” κλπ. Αυτήν την παρένθεση την γράφω αφού έχω ξαναδιαβάσει όσα έγραψα παρακάτω, και νιώθω την ανάγκη να σου πω ότι είναι κάπως άθλια. Και τώρα μπορείς να συνεχίσεις.)
ο άνθρωπος έχει επινοήσει ένα σωρό επιστήμες, με σκοπό να μπορέσει να γνωρίσει τον κόσμο στον οποίο ζει, να τον διαχειριστεί καλύτερα και γενικά να ικανοποιήσει το αστείρευτο ερευνητικό του πνεύμα. Ή, σύμφωνα με μία άλλη θεωρία, τις έχει επινοήσει για να καταστρέψει τον πλανήτη, να απομονωθεί από το περιβάλλον του και γενικά να ικανοποιήσει το αστείρευτο καταστροφικό του ένστικτο. Και οι δύο θεωρίες μου φαίνονται εξίσου σωστές. Ίσως η πιο παράξενη επιστήμη απ’όλες, αυτή που δεν είσαι σίγουρος για το πού πρέπει να καταταγεί, ή ακόμα κι αν είναι “επιστήμη” ή όχι, είναι η ψυχολογία. Μία “επιστήμη” της οποία το αντικείμενο είναι η “ψυχή”. Πιασ’ τ’ αυγό και κούρευ’ το, δηλαδή. Από αυτήν την άποψη, του εντελώς ασαφούς και αμφιλεγόμενου αντικειμένου, η ψυχολογία είναι τόσο “επιστήμη”, όσο και η θεολογία, ή η αστρολογία. Αλλά ίσως λίγο πιο χρήσιμη.
Όπως καταλαβαίνεις, δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στην ψυχολογία. Γι’αυτό και, όσα προβλήματα κι αν είχα στη ζωή μου μέχρι τώρα, ποτέ δεν απευθύνθηκα σε ψυχολόγο. Προτίμησα να χτίσω τις δικές μου άμυνες, παρά να ζητήσω τη βοήθεια κάποιου άλλου για να τις χτίσουμε μαζί. Ναι, είμαι εγωιστής και το ξέρω. Πιστεύω ότι αν δεν μπορείς να λύσεις μόνος σου τα προβλήματα που αντιμετωπίζεις με τον ίδιο σου τον εαυτό, τότε δεν μπορεί να σε βοηθήσει κανένας. Και οι ψυχολόγοι, άλλωστε, δεν κάνουν τίποτα παραπάνω από το να βάζουν εσένα να λύσεις τα δικά σου προβλήματα. Δεν μπορούν να τα λύσουν αυτοί για σένα, προφανώς (τότε θα ήταν όντως φοβερά χρήσιμοι, και μάλλον θα πήγαινα κι εγώ να μου τα λύσουν όλα). Το θέμα είναι: Πώς μπορούν να σε βοηθήσουν; Ενώ η κάθε επιστήμη έχει τους κανόνες της, τα αξιώματά της, τις σταθερές μεθόδους της και τις αποδείξεις της, η ψυχολογία έχει μόνο θεωρίες. Θεωρίες που μπορεί να ισχύουν, μπορεί και όχι. Πώς μπορείς, αλήθεια, να εμπιστευθείς μία επιστήμη που βασίζεται μόνο σε θεωρίες που ακόμα δοκιμάζονται;
Ο εσωτερικός μας κόσμος είναι κάτι το ανεξερεύνητο. Νομίζω ότι, ακόμα κι όταν ο άνθρωπος θα έχει εξερευνήσει ολόκληρο το διάστημα και θα γνωρίζει τα πάντα για τον κόσμο (αν δεν τον έχει καταστρέψει πρώτα, that is), η ψυχολογία θα βασίζεται και πάλι σε θεωρίες.
Προσωπικά, διανύω μία από τις καλύτερες περιόδους της ζωής μου σε ό,τι αφορά την ψυχολογία μου. Κι όμως, αν το δεις αντικειμενικά, δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό: Δουλεύω κάθε μέρα 9 και 10 ώρες μπροστά από έναν υπολογιστή, σε μία δουλειά που δεν είναι αυτό που ονειρευόμουν όταν περνούσα σε εκείνη τη σχολή, έχω ελάχιστο ελεύθερο χρόνο, το οποίο δεν προλαβαίνω να εκμεταλλευτώ όπως θα ήθελα, ενώ σε ό,τι αφορά τα αισθηματικά, το it’s complicated του Facebook δεν αρκεί για να περιγράψει το relationship status μου. Και δεν είναι ούτε τα λεφτά η πηγή της ευφορίας μου: Ίσα-ίσα μου φτάνουν για να καλύπτω τις ανάγκες μου. Κύριε Φρόιντ, τι λένε οι θεωρίες σας γι’αυτό; Μάλλον θα έχει κάτι να κάνει με τα παιδικά μου χρόνια, τότε που γούσταρα τη μάνα μου, υποθέτω, ε;
Η δική μου θεωρία είναι ότι ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που τα έχει καλά με τον εαυτό του. Σιγά την πρωτότυπη θεωρία, θα μου πεις. Κι όμως, είναι κάτι πολύ πιο δύσκολο απ’όσο ακούγεται. Ο άνθρωπος θέλει πάντα περισσότερα απ’όσα έχει, και ο εαυτός του τού ζητάει πάντα περισσότερα και περισσότερα. Πώς μπορεί, λοιπόν, ένας άνθρωπος να συμβιβαστεί με τον εαυτό του και να τον πείσει ότι αυτά που έχει είναι μια χαρά και δεν πρέπει να ζητάει κάτι παραπάνω; Έλα ντε.
Καμιά φορά πιάνω τον εαυτό μου στο μετρό να κάνει περίεργα πράγματα. Κοιτάζομαι στο τζάμι της πόρτας, καθώς στέκομαι στη γωνία μου, αγουροξυπνημένος και εμφανώς απρόθυμος να κάνω αυτό που πρέπει να κάνω, και ξαφνικά πετάω ένα ασυναίσθητο χαμόγελο και σκέφτομαι πόσο γαμάτος είμαι, πόσο κούκλος, πόσο επιτυχημένος και πόσο πανέξυπνος. Τίποτα απ’όλα αυτά δεν ισχύει. Κι όμως, ξαφνικά αυτός ο αγουροξυπνημένος και καθ’όλα απωθητικός τύπος στο τζάμι γίνεται ένας γοητευτικός, επιτυχημένος επαγγελματίας που αξίζει αυτοδικαίως τον θαυμασμό των άλλων γιατί είναι εμφανώς γαμάτος. Και μετά κοιτάζω γύρω μου, βλέπω τις πιο όμορφες παρουσίες στο βαγόνι και πείθω τον εαυτό μου ότι του ρίχνουν κλεφτές ματιές κάθε τόσο, παγιδευμένες στην ακαταμάχητη γοητεία του. Και μπορεί να μην τα πιστεύω όλα αυτά (και καλά κάνω), αλλά ο εαυτός μου τα πιστεύει. Και παύει να μου ζητάει περισσότερα. Δε χρειάζεται να πηδάς κάθε μέρα και διαφορετική γκόμενα για να νιώθεις γαμάτος. Αρκεί να μπορείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι, αν θέλεις, μπορείς να το κάνεις. Ούτε χρειάζεται να βγάζεις τρελά λεφτά για να νιώθεις επιτυχημένος. Αρκεί να μπορείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι είσαι στον σωστό δρόμο, ο οποίος αναπόφευκτα οδηγεί στα τρελά λεφτά που ονειρεύεται. Κι ας μη φτάσεις ποτέ εκεί.
Πάντα πίστευα ότι η αυτοεκτίμηση είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Δεν είναι. Το σημαντικότερο πράγμα είναι να μπορείς να ξεγελάσεις τον ίδιο σου τον εαυτό ώστε να νομίζει ότι έχεις αυτοεκτίμηση. Γιατί όσα και να πετύχεις στη ζωή σου, ο εαυτός σου δε θα είναι ποτέ ικανοποιημένος – πάντα θα θέλει περισσότερα. Αν τον ξεγελάσεις όμως, και τον πείσεις ότι έχει ήδη αυτά τα περισσότερα που θέλει, τότε μπορείς να είσαι πραγματικά ευτυχισμένος. Και φυσικά μπορείς να εστιάσεις σε όλα αυτά που θέλεις να κάνεις χωρίς να έχεις έναν μαλάκα μέσα στο κεφάλι σου να γκρινιάζει ότι δεν τα κάνεις καλά. Αλλά φυσικά όλα αυτά είναι θεωρίες, έτσι; Τα’παμε αυτά.
Και τώρα θα σε αφήσω – πρέπει να πάω στον καθρέφτη του μπάνιου να πω στον εαυτό μου πόσο γαμάτος είμαι. Τι να πω, άλλοι τη βρίσκουν με ενέσεις μπότοξ, κι εγώ τη βρίσκω με ενέσεις ηθικού. Ο καθένας με τα όπλα του. Εις το επαναγράφειν, και να θυμάσαι:
http://thestranger.wordpress.com
(πριν ξεκινήσω, θέλω να σου ζητήσω συγνώμη για αυτήν την καταχώρηση, η οποία μοιάζει να βγήκε από βιβλίο αυτοβοήθειας, από αυτά που βρίσκεις με ένα ευρώ στα καλάθια, τύπου “Ο ιδανικός άντρας και πώς να τον αποκτήσετε”, “Πώς να κάνετε το σύμπαν να σας φέρει κατακέφαλα όλα αυτά που επιθυμείτε”, “Όλα πάνε στραβά αλλά δεν πρέπει να σε απασχολεί εσένα αυτό, γιατί είσαι πολύ γαμάτος και δε σε πιάνει τίποτα” κλπ. Αυτήν την παρένθεση την γράφω αφού έχω ξαναδιαβάσει όσα έγραψα παρακάτω, και νιώθω την ανάγκη να σου πω ότι είναι κάπως άθλια. Και τώρα μπορείς να συνεχίσεις.)
ο άνθρωπος έχει επινοήσει ένα σωρό επιστήμες, με σκοπό να μπορέσει να γνωρίσει τον κόσμο στον οποίο ζει, να τον διαχειριστεί καλύτερα και γενικά να ικανοποιήσει το αστείρευτο ερευνητικό του πνεύμα. Ή, σύμφωνα με μία άλλη θεωρία, τις έχει επινοήσει για να καταστρέψει τον πλανήτη, να απομονωθεί από το περιβάλλον του και γενικά να ικανοποιήσει το αστείρευτο καταστροφικό του ένστικτο. Και οι δύο θεωρίες μου φαίνονται εξίσου σωστές. Ίσως η πιο παράξενη επιστήμη απ’όλες, αυτή που δεν είσαι σίγουρος για το πού πρέπει να καταταγεί, ή ακόμα κι αν είναι “επιστήμη” ή όχι, είναι η ψυχολογία. Μία “επιστήμη” της οποία το αντικείμενο είναι η “ψυχή”. Πιασ’ τ’ αυγό και κούρευ’ το, δηλαδή. Από αυτήν την άποψη, του εντελώς ασαφούς και αμφιλεγόμενου αντικειμένου, η ψυχολογία είναι τόσο “επιστήμη”, όσο και η θεολογία, ή η αστρολογία. Αλλά ίσως λίγο πιο χρήσιμη.
Όπως καταλαβαίνεις, δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στην ψυχολογία. Γι’αυτό και, όσα προβλήματα κι αν είχα στη ζωή μου μέχρι τώρα, ποτέ δεν απευθύνθηκα σε ψυχολόγο. Προτίμησα να χτίσω τις δικές μου άμυνες, παρά να ζητήσω τη βοήθεια κάποιου άλλου για να τις χτίσουμε μαζί. Ναι, είμαι εγωιστής και το ξέρω. Πιστεύω ότι αν δεν μπορείς να λύσεις μόνος σου τα προβλήματα που αντιμετωπίζεις με τον ίδιο σου τον εαυτό, τότε δεν μπορεί να σε βοηθήσει κανένας. Και οι ψυχολόγοι, άλλωστε, δεν κάνουν τίποτα παραπάνω από το να βάζουν εσένα να λύσεις τα δικά σου προβλήματα. Δεν μπορούν να τα λύσουν αυτοί για σένα, προφανώς (τότε θα ήταν όντως φοβερά χρήσιμοι, και μάλλον θα πήγαινα κι εγώ να μου τα λύσουν όλα). Το θέμα είναι: Πώς μπορούν να σε βοηθήσουν; Ενώ η κάθε επιστήμη έχει τους κανόνες της, τα αξιώματά της, τις σταθερές μεθόδους της και τις αποδείξεις της, η ψυχολογία έχει μόνο θεωρίες. Θεωρίες που μπορεί να ισχύουν, μπορεί και όχι. Πώς μπορείς, αλήθεια, να εμπιστευθείς μία επιστήμη που βασίζεται μόνο σε θεωρίες που ακόμα δοκιμάζονται;
Ο εσωτερικός μας κόσμος είναι κάτι το ανεξερεύνητο. Νομίζω ότι, ακόμα κι όταν ο άνθρωπος θα έχει εξερευνήσει ολόκληρο το διάστημα και θα γνωρίζει τα πάντα για τον κόσμο (αν δεν τον έχει καταστρέψει πρώτα, that is), η ψυχολογία θα βασίζεται και πάλι σε θεωρίες.
Προσωπικά, διανύω μία από τις καλύτερες περιόδους της ζωής μου σε ό,τι αφορά την ψυχολογία μου. Κι όμως, αν το δεις αντικειμενικά, δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό: Δουλεύω κάθε μέρα 9 και 10 ώρες μπροστά από έναν υπολογιστή, σε μία δουλειά που δεν είναι αυτό που ονειρευόμουν όταν περνούσα σε εκείνη τη σχολή, έχω ελάχιστο ελεύθερο χρόνο, το οποίο δεν προλαβαίνω να εκμεταλλευτώ όπως θα ήθελα, ενώ σε ό,τι αφορά τα αισθηματικά, το it’s complicated του Facebook δεν αρκεί για να περιγράψει το relationship status μου. Και δεν είναι ούτε τα λεφτά η πηγή της ευφορίας μου: Ίσα-ίσα μου φτάνουν για να καλύπτω τις ανάγκες μου. Κύριε Φρόιντ, τι λένε οι θεωρίες σας γι’αυτό; Μάλλον θα έχει κάτι να κάνει με τα παιδικά μου χρόνια, τότε που γούσταρα τη μάνα μου, υποθέτω, ε;
Η δική μου θεωρία είναι ότι ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που τα έχει καλά με τον εαυτό του. Σιγά την πρωτότυπη θεωρία, θα μου πεις. Κι όμως, είναι κάτι πολύ πιο δύσκολο απ’όσο ακούγεται. Ο άνθρωπος θέλει πάντα περισσότερα απ’όσα έχει, και ο εαυτός του τού ζητάει πάντα περισσότερα και περισσότερα. Πώς μπορεί, λοιπόν, ένας άνθρωπος να συμβιβαστεί με τον εαυτό του και να τον πείσει ότι αυτά που έχει είναι μια χαρά και δεν πρέπει να ζητάει κάτι παραπάνω; Έλα ντε.
Καμιά φορά πιάνω τον εαυτό μου στο μετρό να κάνει περίεργα πράγματα. Κοιτάζομαι στο τζάμι της πόρτας, καθώς στέκομαι στη γωνία μου, αγουροξυπνημένος και εμφανώς απρόθυμος να κάνω αυτό που πρέπει να κάνω, και ξαφνικά πετάω ένα ασυναίσθητο χαμόγελο και σκέφτομαι πόσο γαμάτος είμαι, πόσο κούκλος, πόσο επιτυχημένος και πόσο πανέξυπνος. Τίποτα απ’όλα αυτά δεν ισχύει. Κι όμως, ξαφνικά αυτός ο αγουροξυπνημένος και καθ’όλα απωθητικός τύπος στο τζάμι γίνεται ένας γοητευτικός, επιτυχημένος επαγγελματίας που αξίζει αυτοδικαίως τον θαυμασμό των άλλων γιατί είναι εμφανώς γαμάτος. Και μετά κοιτάζω γύρω μου, βλέπω τις πιο όμορφες παρουσίες στο βαγόνι και πείθω τον εαυτό μου ότι του ρίχνουν κλεφτές ματιές κάθε τόσο, παγιδευμένες στην ακαταμάχητη γοητεία του. Και μπορεί να μην τα πιστεύω όλα αυτά (και καλά κάνω), αλλά ο εαυτός μου τα πιστεύει. Και παύει να μου ζητάει περισσότερα. Δε χρειάζεται να πηδάς κάθε μέρα και διαφορετική γκόμενα για να νιώθεις γαμάτος. Αρκεί να μπορείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι, αν θέλεις, μπορείς να το κάνεις. Ούτε χρειάζεται να βγάζεις τρελά λεφτά για να νιώθεις επιτυχημένος. Αρκεί να μπορείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι είσαι στον σωστό δρόμο, ο οποίος αναπόφευκτα οδηγεί στα τρελά λεφτά που ονειρεύεται. Κι ας μη φτάσεις ποτέ εκεί.
Πάντα πίστευα ότι η αυτοεκτίμηση είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Δεν είναι. Το σημαντικότερο πράγμα είναι να μπορείς να ξεγελάσεις τον ίδιο σου τον εαυτό ώστε να νομίζει ότι έχεις αυτοεκτίμηση. Γιατί όσα και να πετύχεις στη ζωή σου, ο εαυτός σου δε θα είναι ποτέ ικανοποιημένος – πάντα θα θέλει περισσότερα. Αν τον ξεγελάσεις όμως, και τον πείσεις ότι έχει ήδη αυτά τα περισσότερα που θέλει, τότε μπορείς να είσαι πραγματικά ευτυχισμένος. Και φυσικά μπορείς να εστιάσεις σε όλα αυτά που θέλεις να κάνεις χωρίς να έχεις έναν μαλάκα μέσα στο κεφάλι σου να γκρινιάζει ότι δεν τα κάνεις καλά. Αλλά φυσικά όλα αυτά είναι θεωρίες, έτσι; Τα’παμε αυτά.
http://thestranger.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου